In deze publicatie worden de resultaten gepresenteerd van mijn onderzoek naar de historische vroegmiddeleeuwse ontwikkelingen, de interregionale relaties en verbanden tussen Maastricht, Luik en Utrecht en hun plek binnen de Lage Landen en Noordwest-Europa. Dit culturele erfgoed vormde voorheen een omvangrijk en zeer geschakeerd verleden dat inmiddels restloos is verdwenen. In dit boek wordt getracht tenminste de herinnering aan dit erfgoed vast te leggen en door analyse de structuren in dit erfgoed zichtbaar te maken.
Het materiaal voor deze publicatie is afkomstig via het ontsluiten van bibliotheken en archieven die via het internet hun archieven digitaliseren en waardoor makkelijker online te benaderen en te raadplegen. Het materiaal is verzameld in de periode 2009 – 2020. Waarbij in de laatste drie jaar het aantal ontsluitingen van archieven werd geïntensiveerd. Tenslotte zijn er veel kenners op het gebied van vroegmiddeleeuwse geschiedenis, geraadpleegd. Ik ben enige dank verschuldigd aan Andres Quereigua die mij via zijn Jezuïeten opleiding in contact bracht met o.a. het werk van Michel de Certeau, ‘L’écriture de l’histoire’ (1975) en het werk van Jeremy Ahearne ‘Michel de Certeau, interpretation and its other’ (1995). Daarnaast aan de recentelijk overleden Gerrit Jan Schutten die mij met zijn kennis heeft geïntroduceerd in het begrip ‘the maritime cultural landscape’ in de Lage Landen. Hij heeft mij veel vertrouwen geschonken over de wijze waarop ik dit toch wel moeilijke onbekende onderwerp onderzocht.
Tenslotte ben ik ook Leen Hoogerwerf mijn dank verschuldigd. Zijn enige kennis van het historisch militair optreden en kritische blik is een aangename aanvulling op de mijne. In de vele gesprekken die ik met Leen heb gevoerd is er gepoogd om de bedoelde geschiedenis te schonen, of zoals Leen zegt: ‘op te lijnen’, door bronteksten eerst zelf door de handen te laten gaan en te zien wat er daadwerkelijk staat. En daarna pas een oordeel te vormen. Helaas is Leen zeer recent overleden en is mij hiermee een grote steun voor mijn onderzoek ontvallen.
Het besluit om het materiaal te publiceren in deze vorm had tot doel om deze materie toegankelijk te maken voor de geïnteresseerde historicus. Ondanks dat de artikelen specialistisch zijn en daardoor niet zo snel wordt geconsumeerd door het grotere publiek, hoop ik dat het op deze wijze toch zijn weg zal vinden aan enkelen die het verder kunnen brengen. De hoop dat uit de groep van menswetenschappers er toch de moeite zal worden gevonden om het belang van dit interessante onderwerp in de toekomst op de wetenschappelijke agenda te plaatsen.
Een depolitisering van de menswetenschappen is hiervoor nodig. Vooruitgang kan niet worden bereikt of gemeten zonder een kritische theorie van de huidige status van deze wetenschappen in de samenleving. De wetten binnen het milieu beschrijven mogelijkheden waarvan de inhoud varieert maar wiens beperkingen dat niet doen. Als het ware organiseren zij een politie rond werken die afwijken. Als het niet door de groep wordt ontvangen, valt het boek in een tragiek van popularisering en verkettering die als min of meer welwillend beschouwd, een studie nooit als historisch zou kunnen kwalificeren. Het moet worden geaccrediteerd om toe te treden tot de historische uitspraak. Hierdoor zal de belangstelling voor het onderwerp zal toenemen.
In dit verband ben ik grote dank verschuldigd aan mijn goede vrienden Yori en Jhonathan, Monique, Doc en Loes als ook mijn vader en moeder, en al die andere vrienden die mijn veelvuldige afwezigheid in verband met dit onderzoek accepteerden, alsmede de duizenden uren van onderzoek en het blijven corrigeren van het manuscript.
Omslag afbeelding: Scriptorium
Yves de Saint-Denis, Vie et martyre de saint Denis et de ses compagnons, versions latine et française.
Yves de Saint-Denis, Vie et martyre de saint Denis, vol. I (1ère partie et début de la 2ème partie: chapitres I à XLV
Ms: Bibliothèque Nationale de France BNF Fr 2090, fol. 12v